Bloggið

Að búa í London hefur ýmsa (og oft marga) kosti. Stundum eru reyndar óþolandi atriði sem tengjast því að búa í London. Til dæmis eins og vatnið sem er vont á bragðið, dúfurnar sem kúka út um allt, fólk með sveitta laukborgara í neðanjarðarlestinni, ófáanlegir almennilegir uppþvottaburstar o.fl. Einn af kostunum er að maður hefur aðgang að ýmsu eins og tónleikum (og maður hoppar bara upp í lest til að sækja slíka viðburði), leikhúsum (og maður trítlar bara 30 mínútum fyrir sýningu í leikhúsið) og svo eins og í gær, sýningu spænska reiðskólans í Vín. Þetta er í annað skipti sem við sjáum sýninguna (reyndar frábrugðin fyrri sýningunni sem við fórum á en jafn áhugaverð, mínus drottningin sem sat fyrir framan okkur á fyrra skiptið). Spænski reiðskólinn í Vín hefur á sínum snærum hið stórkostlega Lipizzans hestakyn. Þeir eru stórfenglegir og töfrandi, stæltir og fallegir. Þið getið lesið nánar um þetta magnaða hestakyn víða á netinu. Þeir framkalla gæsahúð hjá þeim sem hafa einhvern snefil af hestaáhuga. Reiðmennirnir (við undirspil sígildrar tónlistar eins og Mozarts) stjórna hestunum af mikilli fimi og án þess að sýna neitt fum eða fát. Þetta eru snillingar í klassískri reiðmennsku og á þessari reiðmennsku byggir sú sem við þekkjum í dag. Hefðirnar eru mörg hundruð ára gamlar og eru jafn strangar og í upphafi enda er fólki mikið í mun að hefðirnar deyi ekki út. Hlýðniæfingar (dressage) er eins og balletæfingar fyrir hesta og þessir hestar fara létt með að leika hinar ýmsu æfingar sem venjulegir hestar myndu aldrei geta. Fyrir þetta lifa bæði reiðmenn og hestar, það er unun að sjá þá vinna saman. Ef þið komist einhvern tímann á sýningu spænska reiðkskólans í Vín, mæli ég með að þið gerið ykkur far um að sjá hana. Hestarnir eru virtir og dáðir út um allan heim og það er ekki að undra.

Að spænska reiðskólanum ólöstuðum, voru til upphitunar Carl Hester og Lee Pearson, margverðlaunaðir í hlýðniæfingum hesta. Sá fyrrnefndi var með magnaða sýningu (hlýðniæfingar á hesti) og sá síðarnefndi (Ólympíumeistari í reiðmennsku fatlaðra) gerði mann eiginlega orðlausan. Hann var mikið fatlaður (með vöðvarýrnunarsjúkdóm þannig að hendur og fætur voru svo til gagnslausir) en sýndi hryssu sína þannig að ófatlaðir hefðu getað lagt taumana frá sér og farið að skæla í skömm. Það var með ólíkindum að sjá þennan litla og mikið fatlaða mann stýra hestinum með fingrunum, röddinni og stífu fótum sínum einum saman. Samvinna þeirra tveggja, hryssunnar og Lee var draumi líkast.

Ég tók nokkrar myndir á litlu imbavélina. Af því maður getur ekki notað flass þegar hestar eða reiðmenn eiga í hlut þá eru myndirnar ansi lélegar en sýna kannski svona pínulítið af hestunum og umhverfinu. Hefði ég mátt taka með flassi hefði ég tekið um 8000 myndir. Við sátum á fremsta bekk, alveg við gólfið og hefðum ekki getað verið í betri sætum. Ég var að vona að ég myndi fá pínulítið slef frá hestunum á kinnina (hefði verið kúl, hefði líklega fallið í yfirlið) en varð ekki að ósk minni he he. Ég gæti horft á hesta allan daginn, alla daga og myndi aldrei verða leið á því.

Ljósakrónan í loftinu á Wembley Arena

Reiðvöllurinn

Carl Hester á rauða hestinum en Lee Pearson á þeim gráa

Stóðhesturinn fær nammi fyrir dugnað

Þegar vel er að gáð sést að þetta eru tveir hestar en eru svo samstilltir að þeir virka einn

Einn stóðhestanna framkvæmir Levade sem reynir á styrk og jafnvægi hestsins, athugið að reiðmenn eru ekki einu sinni í ístöðum!

Þreyttir en ánægðir reiðmenn og hestar þeirra

Næstur í gestablogginu er Vergnano 1882 sem á sérstakan sess í kaffihjarta okkar hjónakornanna. Ef þið eruð nálægt Leicester Square þá eruð þið aðeins nokkrar mínútur að labba á staðinn. Ég gef Jóhannesi orðið...

P.s. það er gestaþraut falin í þessari umfjöllun. Finnið 2 tilvik af Afkvæminu með sólgleraugu að drekka Babychino :)

Vergnano 1882

62 Charing Cross Road (Leicester Square)

Það eru 3 ástæður fyrir því að Vergniano fær að fljóta með hér í þessum lista yfir það sem ég tel vera bestu kaffihúsin í mið-London. Fyrsta ástæðan er sú að þetta var fyrsta kaffihúsið sem mér var bent á í London sem sörveraði ekki einhvern óþverra og kallaði það espresso. Sonja hjá Kaffismiðjunni benti mér á þetta kaffihús fyrst eftir að við Sigrún fluttum inn til mið-London og ég var þá eitthvað að tauta að það væri ekkert almennilegt í boði. Önnur ástæðan er að það er ekkert kaffihús hér í borg sem ég hef komið á sem slær þá út í framreiðslu. Maður fær lítinn svartan bakka með svörtum kaffibolla, litlu glasi af vatni og svo er alltaf pínulítið súkkulaðistykki með (sjá mynd). Þetta lítur bara svo vel út! Síðasta ástæðan er svo að þarna var fyrsta Elektra kaffivélin sem ég sá (sjá mynd, sjáið hana bara, er hún ekki falleg?!) og er ástæðan fyrir því að ég fór að skoða og endaði á að kaupa mér Elektru kaffivél líka (þó ekki af sömu stærð). Svo er yfirleitt sígild tónlist spiluð og maður dettur beint í rólegan gír þegar maður er að súpa af bollanum.

Þessi staður er við mjög fjölfarna götu rétt fyrir ofan Leicester Square og er því töluvert meiri túristastraumur þarna en á hinum stöðunum sem ég hef verið að fjalla um. Þeir gefa sig út fyrir að vera "alvuru ítalskt kaffihús" en ég verð bara að viðurkenna að ég hef ekki náð að stoppa nema rétt um sólarhring á Ítalíu og það í vinnuferð svo ég get ekki sagt hvort það sé rétt eða ekki. Bakkelsið er gott það sem ég hef smakkað og töluvert ítalskara en á hinum stöðunum. Ég mæli líka eindregið með heita súkkulaðinu þeirra, tókuð þið eftir að ég sagði ekki kakó heldur súkkulaði!

Vergnano er núna með 3 staði í London en þegar ég kom þarna sem mest var bara einn staður, þessi á Charing Cross Road. Þá var Luciano oftast sjálfur bak við vélina eða konan hans og því hægt að stóla á að fá gott kaffi hjá honum. Eftir að hann opnaði hina tvo hef ég ekki séð þau og greinilegt að kaffibarþjónarnir sem vinna þar þessa dagana hafa ekki alveg sama áhuga á kaffinu og þau gerðu. Kaffið er vissulega betra en hjá risunum þremur (Starbucks, Nero, Costa), en samt ekki þannig að ég geri mér ferð þangað til að fá mér kaffi (Monmouth og Sacred eru það nálægt að ég fer frekar á þá staði), en þetta kaffihús hefur samt smá sentimental gildi og fær því að fljóta með ;)

Sem nema í heilsusálfræði, sem móður tveggja barna, sem Íslendingi, sem manneskju sem hefur rekið heilsu-uppskriftavef til 9 ára, sem konu sem ekki hefur borðað sælgæti í 25 ár, finnst mér nýjustu upplýsingar um ofþyngd Íslendinga S.V.A.K.A.L.E.G.A.R. Ég sagði kennaranum mínum af þessu. Hún er doktor í sálfræði. Augu hennar og munnur galopnuðust og hún sagði orðrétt (á ensku reyndar): „Þetta eru, án efa, áhugaverðustu fréttir sem ég hef heyrt í langan tíma....Hvað gerðist?“ Það stóð á svörum hjá mér. Ég var ekki viss. Ég vissi bara að einu sinni vorum við fallegust en núna erum við næst þyngst. Við erum sem sagt bjútíbollur. Konur jafnt sem karlar, unglingar jafnt sem börn.

Afkvæmið er orðið rúmlega tveggja ára. Hún hefur aldrei smakkað sælgæti. Hún hefur aldrei smakkað ís. Hún hefur aldrei fengið kex. Hún veit ekki hvað sjoppa er og hún veit ekki hvað karamellur eru. Hún hefur aldrei fengið súkkulaði. Hún bendir á Duracell kanínuna í búðinni og segir „Kanína!!!!!!!“ og hleypur svo ofurspennt að myndinni af kanínunni. Duracell kanína er við hliðina á sælgætisrekkanum. Yfirleitt er Afkvæmið með spergilkál í höndunum, búin að bíta í það (svo ég verð að kaupa það). Hún setur gulrætur og appelsínur sjálf í körfuna og biður um epli til að setja í poka og halda á. Hún fær carob (án sykurs) þegar við hin fáum okkur súkkulaði með hrásykri, hún sér engan mun og er alveg sama...enda veit hún ekki hvað (hrá)sykrað súkkulaði er. Hún maular carobið afskaplega ánægð. Hún fær hafragraut með rúsínum og döðlum í morgunmat og hefur aldrei fengið morgunkorn úr „sælgætis-morgunkornadeildinni“. Mér líður eins og ég sé að ala upp tilraunadýr. Ég er alltaf að bíða eftir því að félagsmálayfirvöld banki upp á og spyrji mig út í uppeldið.

Alveg frá því hún fæddist hefur fólk sagt við mig að mér muni ekki takast að halda sælgæti eða annarri óhollustu frá henni. Það hefur varað mig við veislum. Það hefur hrætt mig með sögum um börn sem öskra í búðum þegar það sér nammirekka. Það hló þegar það afkvæmið fæddist og heyrði að henni yrði aldrei gefinn sykur af foreldrunum. Það hefur sagt við mig að það sé ekki hægt að ala börn upp án sælgætis. Helvítis rugl. Skoðum nokkur dæmi:

• Kaffihús: Það sem tíðkast er að kaupa kakó og súkkulaðiköku (yfirleitt kallað „barnakaka“) á kaffihúsum. Afkvæmið fær babychino á kaffihúsum (flóuð, volg mjólk í litlum bolla). Hún fær líka  rúsínur, eða vínber, eða epli. Það er hennar tenging við kaffihús. Stundum fær hún hreinan (en vatnsþynntan) ávaxtasmoothie og það er dálítið spari.
• Veitingastaðir: Börnin fá köku eða ís eftir matinn. Afkvæmið fær hreina ávexti.
• Lautarferðir: Börnin fá sælgæti. Afkvæmið fær nýja bolta eða annað til að auka hreyfifærni.
• Jóladagatal: Börnin fá súkkulaði. Afkvæmið mun fá leikföng, bækur eða annað sem þykir skemmtilegt.
• Páskar: Börnin fá súkkulaðipáskaegg. Afkvæmi mun fá leikföng eða hollt konfekt eða þurrkaða ávexti í pappaeggi.
• Sykraðar mjólkurvörur: Börnin fá jógúrt með einhverju gervibragði og sykruðum ávöxtum. Afkvæmið fær hreina jógúrt með söxuðum ávöxtum og smá slettu af agavesírópi út í.
• Verðlaun fyrir dugnað: Börnin fá sælgæti. Afkvæmið fær föt, bók eða leikföng.
• Bíltúr: Börnin fá sælgæti eða ís. Afkvæmið (fer reyndar aldrei í bíltúr því við eigum ekki bíl) en myndi fá vínber, rúsínur eða leikfang.
• Barnaafmæli: Börnin fá taugaáfall (ok verða allavega mjög æst) og hlaupa um eins og Duracell kanínur á spítti....boðið er upp á sykur + sykur + meiri sykur + sykur í föstu formi + sykur í fljótandi formi. Afkvæmið fær hrákökur eða þær kökur sem henta aldri (þegar hún var eins árs fékk hún speltköku með pínulítið sættu (með smá agavesírópi) avocadokremi. Hún ÞARF ekki súkkulaðiköku, Smarties, smjörkrem né lakkrís).

Athugið að ekkert af þessu hér að ofan þarf að kosta meira en svo að lang flestir ættu að hafa ráð á. Leikföng þurfa ekki að vera dýr (smábílar, plastúr, límmiðar, stimplar, skopparaboltar) og þegar ég meina föt, meina ég t.d. nýja sokka sem börn þurfa hvort sem er. Annað væri hægt að kaupa t.d. glingur, penna, tússliti). Afmæliskakan er hugsanlega kostnaðarsömust en það má gera annað en kökur fyrir afmæli.

Þið sjáið hvert ég er að fara. Þetta er spurnig um vana og það sem foreldrarnir venja sig og börnin á. Ef foreldrarnir eru ekki tilbúnir til að sleppa því að kaupa köku á kaffihúsum, fer sem fer. Eins er með allt annað. Ég veit að það sem er „bannað“ er yfirleitt spennandi svo ég fer aðrar leiðir. Það sem er gott/sætt, á ekki að vera meira spennandi en annað. Ég t.d. passa mig á því að verðlauna Afkvæmið aldrei með mat og sérstaklega ekki með neinu sætu. Það vita allir sem umgangast okkur að ég vil ekki að Afkvæminu sé boðið upp á óhollustu eða sælgæti. Fyrst að við borðum það ekki er engin ástæða til að bjóða henni upp á það. Ég hef hins vegar ákveðið að þegar sá dagur kemur að hún bragðar á sælgæti, ætla ég ekki að hlaupa til og rífa það úr munni hennar. Ég mun ekki segja orð og ég mun fylgjast með úr fjarska. Það verður MJÖG fróðlegt og ég lofa að láta ykkur vita hvernig það fer. Ef hún borðar á sig gat, verður það að vera þannig. Hún fær eflaust illt í magann. Ég mun fjarlægja svo lítið beri á sælgæti af borðum þar sem við erum gestkomandi....á meðan hún fattar ekki hvað sælgæti er. Þegar hún verður nógu gömul til að fatta það, mun ég segja henni að hún megi fá sælgæti en hún megi líka fá ávexti ef hún vilji. Hún mun þurfa að finna út úr því sjálf hvað hún vill. Það sem skiptir MESTU máli hér að mínu mati er að hún sér aldrei sælgæti heima fyrir né neina aðra óhollustu. Hún verður ekki skrýtna barnið í afmælunum sem má bara fá þetta og hitt. Hún verður sjálf að velja og hafna og svo lengi sem hún fær ekki óhollustu heima fyrir, hef ég ekki miklar áhyggjur. Reyndar verða afmælisveislur hennar stórskrýtnar því mér þykir líklegra að boðið verði upp á sushi (uppáhaldsmatinn hennar) og hráköku heldur en það sem hefðbundið þykir.

Ég hef verið að hugsa út í skýrsluna sem Velferðarráðuneytið var að gefa út. Ég hef líka verið að hugsa um orð Magnúsar Scheving. Hann hefur margt til málanna að leggja sem meikar sens enda var hann byrjaður að hugsa um þessa hluti fyrir mörgum árum síðan. Eitt rak ég augun sérstaklega í og það er alveg hárréttur punktur hjá honum. Börn verða ekki of þung af sjálfu sér. Ég held að þetta sé lykillinn en þó, eins og alltaf eru hlutirnir flóknari en þeir virðast í fyrstu. Þetta er eitthvað sem ég er búin að vera að hugsa um í mörg ár.

Forvarnir eru alltaf betri til langs tíma heldur en að reyna að bjarga málunum eftir á. Þess vegna held ég að lykillinn liggi í kennslustarfi, þar sem allir eru jafnir. Þarna held ég að Magnús klikki aðeins. Víst er að foreldrarnir hafa sterk áhrif á börnin sín, ekki síst mataræðið eins og ég kom að hér að ofan. Hins vegar er mikill fjöldi fólks sem VEIT EKKI ALLTAF BETUR og KANN EKKI og HEFUR EKKI ALLTAF TÆKIFÆRI TIL að gera betur. Þeir foreldrar sem hafa ekki mikið á milli handanna eru líklega ekki að velta eiginleikum speltis fyrir sér. Þeir eru líklega ekki að kaupa kókosolíu eða hollar, ósykurbættar orkustangir úr heilsubúð. Þeir hafa ekki efni á að setja börnin sín í fimleika eða fótbolta. Bara búningarnir hlaupa á fleiri, fleiri þúsund krónum fyrir utan önnur gjöld. Ég er kannski að alhæfa en ég er að tala út frá heildinni. Það að metta maga svangra barna er mikilvægara heldur en að velta fyrir sér hvort að fitukeðjur kókosolíunnar séu stuttar eða langar eða hvort að agavesíróp fari hægar út í blóðið en hefðbundinn sykur. Því miður er óhollur matur yfirleitt ódýrari en sá hollari. Nema maður eldi frá grunni en að elda frá grunni er svolítið tapaður eiginleiki að mínu mati. Ég veit ekki hversu oft ég var spurð að því í matvörubúðum á Íslandi hvað t.d. avocado væri, eða engifer eða rauðrófur eða steinseljurót..... „ha...steins-elju-rót?“

Ég held að lykillinn liggi hjá stjórnvöldum. Þetta er spurning um tilfærslu á fjármunum til skólanna og innan skólanna. Nú þekki ég ekki hvort að svona hlutir eru kenndir í Lífsleikni eða hvað þetta allt heitir en það væri eflaust upplagður vettvangur. Þetta er Jamie Oliver löngu búinn að sjá. Það að vita hvað transfitusýrur eru, á að vera jafn sjálfsagt eins og að vita að bláber séu rík af andoxunarefnum og að hvítur sykur eða ofþyngd sé ekki sniðugt upp á hugsanlega sykursýki eða aðra sjúkdóma síðar meir. Það á ekki að vera flókið að útbúa góða tómatssósu með spagetti og kjötbollum (úr hreinu hakki). Eða grænmetisssúpu og brauð. Þetta á ekki að vera vitneskja útvaldra. Þetta á að vera jafn sjálfsagt og að vita að 2 + 2 eru 4. Það besta er, ef krakkarnir hafa áhuga á að elda mat, finnst þeim hann yfirleitt betri á bragðið og eru áhugasamari um að borða hann.

Sama með hreyfingu. Hreyfing á að vera jafn sjálfsögð og að það að anda súrefni eða drekka vatn. Hreyfing þarf þó að vera skemmtileg og má ekki vera þannig að þeim þyngstu líði illa eða að fótboltastrákarnir fái mestu athyglina. Þar þarf að taka til í skólakerfinu.

Hér eru nokkur atriði sem ég myndi vilja sjá lagfærð eða sett á ef ég væri allsráðandi. Allt þetta er eflaust kostnaðarsamt en sparnaður fyrir heilbrigðisgeirann til lengri tíma er umtalsverður. Þetta eru ALLT atriði sem ég hef bloggað um áður, í mörg ár. Á þessum tíma hefur íslenska þjóðin orðið sú næst þyngsta í heimi:

• Fræðsla um mat og næringarefni í grunnskólum og síðar í gagnfræðaskólum. Það þarf að kenna krökkum að lesa utan á matvörur og þau þurfa að skilja saltmagn, trefjar, mettaða fitu, ómettaða fitu, viðbættan sykur og E-efni.
• Verkefni tengd hollustu t.d. ávaxta og skaðsemi sælgætis og skyndibita. Börn myndu þurfa að vinna heimavinnu og afla upplýsinga um t.d. ananas, eða bláber eða epli eða blómkál (o.sfrv.). Síðar myndu þau þurfa að upphugsa uppskrift í matreiðslu þar sem þetta grænmet og ávextir væru teknir fyrir.
• Einstaklingsmiðuð hreyfing. T.d. HATAÐI ég sund í skólanum (og er mjög lélegur sundmaður) en ég hefði getað sveiflað mér í köðlum eða verið á trampólíní í margar vikur samfleytt án þess að stoppa. Hvað með að kenna sund sem grunn og gefa svo færi á vali í hreyfingu?
• Fjarlægja gossjálfssala og selja ekki skyndibita néð sælgæti í grunnskólum. Kannski er búið að því...veit ekki.
• Skattleggja óhollustu upp í þak. Eins og sígarettur.
• Tilboð á sælgæti verði afnumin, sérstaklega á laugardögum.
• Lækkanir á ávöxtum og grænmeti á laugardögum.
• Mötuneyti skóla (og vinnustaða) verði tekin í gegn og næringarfræðingar sjái um að setja saman matseðla. Matur ÞARF ekki að vera dýr þó hann sé hollur. Það er þetta endalausa unna drasl sem er að drepa okkur, sykraðar mjólkurvörur, spægipylsur, skinkur, kæfur, kex, pakka þetta og pakka hitt.
• Lækka skatt á hollustu. Verð á heilsuvörum á Íslandi er skammarlegt.
• Betri merkingar á umbúðum varðandi innihald, sérstaklega aukaefna. Að fyrirtæki hafi komist upp með það (þangað til fyrir skömmu) að nota sulphur dioxide og fleiri ofnæmisvalda í vörur, án þess að þurfa að merkja það, er ofar mínum skilningi.
• Eftirlit með auglýsingum. Að þeir sem selja mat megi EKKI selja matinn sem „hollan og góðan“ nema hann sé það sannarlega og vottað af t.d. næringarfræðingi. Sbr. austurlenska veitingastaðinn sem auglýsti hollar (djúpsteiktar) rækjur. Hef rifist yfir þessu áður.

Fyrsta skref: Ef ómálga barnið kann ekki að biðja um köku/sælgæti/ís/aðra óhollustu, ekki stinga henni upp í munn þess. Því er enginn greiði gerður með því.

Amen.

Sacred Café er næstur á dagskrá. Þeir eru með útibú á 6 stöðum (eiginlega 5 og hálfum því einn staðurinn er lítill vagn í Bloomsbury ætlaður til að þjóna kaffiþyrstum háskólanemum). Sá staður sem við höfum helst farið á er sá sem er í Covent Garden. Ef þið eruð á ferðinni í Covent Garden og eruð í frekari ferðahugleiðingum um heiminn þá er gott að hafa í huga að Stanfords hýsir eitt stærsta úrval ferðabóka (leiðsögubækur sem og ferðasögur hvers kyns) og korta (maps) í heiminum. Það er endalaust gaman að skoða og láta sig dreyma. Þeir eru einnig með skemmtilegar krakkabækur tengdar London og ferðalögum.

Sacred Coffee

12-14 Long Acre í Covent Garden (til umfjöllunar) en einnig víðar í London

Þetta er eina kaffihúsakeðjan sem ég leyfi að fljóta með hér og á kannski eftir að sjá eftir því seinna. Ég er ekki mjög hrifinn af keðjum í heild, vil frekar styrkja litlu einkareknu kaffihúsin í hverfinu mínu.  Það má samt ekki sniðganga þá sem eru að gera vel og það kaffi sem ég hef smakkað hjá Sacred hefur verið mjög gott (einn besti bolli sem ég hef fengið í langan tíma kom frá Sacred á Long Acre í Covent Garden, eru inni í Stanford bókabúðinni á Long Acre).  Það vantar samt alveg karakter þann sem má fnna í litlu kaffihúsunum, þeir eru keðja og ekkert að fela það. Bakkelsið er heldur ekki eins girnó og á litlu stöðunum en langt frá því að vera eitthvað „ó-girnó”.